سردرد

سردرد یکی از بیماری های شایع است که سبب افزایش بار مراجعه به درمانگاههای مغز و اعصاب و نیز افزایش مصرف داروهای مسکن بدون نسخه میشود این موضوع میتواند یکی از دلایل کم اثرشدن یا بی اثر شدن مسکنها یا نیاز به مصرف دوز های بالاتر آنها گردد. این در حالیست که هیچ یک از مسکنها بدون عارضه نبوده و مصرف زیاد یا طولانی مدت آن با عارضه های جدی تری همراه است.

متاسفانه مصرف غیرعلمی، بی رویه و توجه نکردن به بیماری های زمینه ای و شرایط جسمانی موجب خطرات فراوانی می شود. برخی عوارض داروهای مسکن غیراستروییدی نظیرآسپرین ،بروفن ،پیروکسیکام ملوکسیکام ،دیکلوفناک ،ایندومتاسین ،تولمیتین ،مفنامیک اسید و…… عبارتند از: مشکلات گوارشی (زخم یا خونریزی معده واثنی عشر، اختلالات کبدی، اختلالات انعقادی (خونریزیهای غیرطبیعی)، اختلالات شنوایی (وزوز گوش  کاهش شنوایی)، تشدید آسم و آسیب های کلیوی، قلبی و عروقی شود. مصرف بیش از حد استامینوفن هم میتواند موجب آسیب های جبران ناپذیر در بافت کبد شود.

از طرفی در سنین میانسالی و سالمندی شیوع ابتلای همزمان به بیماری های مختلفی مثل دیابت، آرتروز مفصلی و فشار خون شایع و در نتیجه مصرف همزمان  داروهای مخلف و بخصوص انواع مسکنها  سبب تداخل اثر و افزایش خطر عوارض داروهای ذکر شده میشود.

در بیشتر موارد عامل ایجاد سردرد، پدیده ای خوش خیم است و درمان های ساده بخصوص شناخت مزاج و رعایت اصول سبک زندگی با توجه به مزاج شخصی میتواند در درمان آن نقش مهمی داشته باشد اما از انجا که احتیاط شرط عقل است بنابراین توصیه میشود به منظور اطمینان از عدم وجود عوامل خطرساز و مهم سردرد (از قبیل مشکلات عروقی، تومورها و … ) به علایم زیر دقت کرده و درصورت وجود هریک از آنها حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید.

– هر نوع تغییر درالگوی سردرد اعم از شدت ،مدت،فرکانس.

– وجود علائمی از قبیل تهوع، استفراغ ،تاری دید،احساس ضعف یاگزگزدر پاها یا دست ها،بی اختیاری ادرار

-سردردهای ناگهانی وشدید

– شروع یا تشدید سردرد در سنین بالای ۵۰ سال.

– سردردی که در خواب ایجاد شده  وسبب بیدارشدن می گردد.

– سردردی که به دنبال سرفه یاخم کردن سر به وجود می آید.

– سردردی که به مسکن جواب نمیدهد

(توصیه هایی برای تمام انواع سردرد)

طبقه بندی سردرد ها از دیدگاه طب سنتی ایران.

ابن سینا و دیگر طبیبان نامدار طب سنتی ایران،۲۴ نوع طبقه بندی برای ئسردرد قائل شده اند که میتوان به صورت خلاصه آنها را به دو دسته  سردرد های اولیه وثانویه تقسیم نمود.

سردرد های اولیه سردرد هایی هستند کهعامل ایجاد کننده آنها منحصر به خود اعضای سر می باشد . که طبق اصول طب سنتی بوده.

فراج های موجود درسر مهمترین عللاین نوع سردرد ها میباشند.

بدیهی است در چنین حالتی به همراه سردرد علائم مربوط به سایر ارگانهای بدن وجود ندارد ویا در ارتباط بااین نوع سردرد نیست.

درمان  در این  نوع سردردها عبارتند از اصلاح فراج  مغز و سپس تقویت آن در این راستا.رعایت نکاتی که درادامه در قالب سبک زندگی در مبتلایان به انواع سردرد خواهد آمد،نقش کلیدی دارد.

سردرد های ثانویه همان طور که از نامشان پیداست ،ثانویه به وجود مشکل درعضو دیگری بجز مغز ایجاد یا تشدید میشوند.در این راستا مهمترین وشایعترین عضوی که سبب ایجاد سردرد میگردد دستگاه گوارش بخصوص معده است.

علائم این نوع سردرد معمولا ( )وجود علائم گوارشی(از قبیل احساس سنگینی،نفخ،تهوع ،سوزش سردل،اسهال،یبوست،…)قبل از بروز سردرد است وگاهی حتی با مصرف برخی مواد غذایی به طور همزمان علائم گوارشی وسردرد بروز میابد.

البته لازم به ذکر است که با توجه به وجود ارتباطات تنگاتنگ و بسیارزیاد سیستم مغز واعصاب ودستگاه گوارش ممکن است با پیشرفت زمان مرز واضحی بین زمان بروز علائم گوارشی با سردرد نتوان قائل شد و ممکن است این پیشرفت تاجایی ادامه پیدا کند که بیمار هر روز و هر لحظه از وجود همزمان مشکلات گوارشی و سردرد یا حد اقل احساس ناخوشایند در سر رنج ببرد .

برخی اعضای دیگر که میتوانند به عنوان متهم ردیف اول در بروز سردردهای ثانویه نقش داشته باشند عبارتند از کبد،روده ها،رحم،کلیه ها و مثانه.

در این صورت نیز ممکن است قبل از بروز سردردعلائم دال بر وجود اختلال در هر یک از این اعضا وجود داشته باشد که البته ممکن است تمام این علائم برای خود بیمار محسوس یا مورد توجه نباشد.

سردرد هایی که در ایام عادت ماهیانه (قبل، هنگام و پس از خونریزی)ایجاد یا تشدید می گردند و یا به طور کلی محسوس با اختلالات قاعدگی (از قبیل نامنظم شدن افزایش یا کاهش خونریزی،لکه بینی ،..) و یا سایر اختلالات        تخمدانی در ارتباط هستند نمونه بارزی از سردرد های ثانویه رحمی هستند.

بدیهی است برای در مان این نوع سردرد ها نیز قدم اول اصلاح اولیه است .

بر حسب شرایط بیمار و شدت بیماری اولیه یا شدت سردرد درمان ممکن است ترکیبی ازاصلاح مزاج عضو اصلی، اصلاح مزاج مغز، دستوراتی برای اصلاح پاک سازی کل بدن و سبک زندگی باشد.